Ibrahim Selek: “De duivel zit in de details”

Ibrahim Selek is senior adviseur constructies bij Sweco, het grootste architecten- en ingenieursnetwerk van Europa. De expertise van Sweco op het gebied van houtbouw heeft bijgedragen aan de realisatie van het hoogste houten gebouw ter wereld: de Mjøstårnet in Noorwegen. Met een houten draagconstructie van 85,4 meter hoog is dit gebouw een toonbeeld van de potentie van hout als bouwmateriaal.

Selek brengt in zijn rol als adviseur in een vroeg stadium samen met de architect en de opdrachtgever de haalbaarheid van houtbouw in kaart. “Negen van de tien keer is de uitkomst positief. Maar de duivel zit in de details. Bij houtbouw moet je vroeg én integraal naar de details kijken.”

Verhoog het kennisniveau

Volgens Selek staan de meeste architecten open voor houtbouw. Sterker nog, hij kent zelfs architecten die hun klanten die om een betonbouwontwerp vragen kosteloos ook een uitwerking in hout aanbieden. Alles voor de goede zaak! “Aan de architecten ligt het niet. Dat houtbouw  toch onvoldoende van de grond komt, heeft te maken met het kennisniveau. We hebben in de afgelopen jaar volop geïnvesteerd in beton- en staalbouw en zijn hout onderweg vergeten mee te nemen. CLT bijvoorbeeld, is nog maar zo’n twintig jaar oud. Dat maakt dat er nu nog flink wat leergeld moet worden betaald en de vraag is wie dat leergeld op een project moet betalen. De kans bestaat dat de opdrachtgever het leergeld moet betalen doordat de kosten hiervan worden ingebouwd in de marges van bijvoorbeeld de bouwer en de adviseurs.”

Het advies van Selek is helder en stiekem zelfs voor de hand liggend: “Bij elk project zit een constructeur aan tafel. Kies bij houtbouwprojecten voor iemand met kennis van houtbouw. Zo krijg je én de juiste informatie én blijven extra kosten beperkt.”

Ga voor consensus

Over losmaakbaarheid is Selek duidelijk: “Dat is prima te doen. De grootste uitdaging zit hem op andere gebieden binnen de detaillering. Neem de lage massa van hout. Dit gegeven maakt voldoen aan de akoestische eisen in het Bouwbesluit uitdagender dan bij beton dat van zichzelf een hoge soortelijke massa heeft . Om zonder verzwaring aan de eisen te voldoen, is ontkoppeling een gangbare oplossing. Nadeel is de toename in bruto verdiepingshoogte.”

Selek roept op details op het gebied van constructie, brand en akoestiek in een vroeg stadium integraagl mee te nemen. Wanneer je dat te laat in het proces doet, krijg je in de uitvoering te maken met extra kosten, materialen die je eigenlijk niet wilt gebruiken en ongewenste esthetische aanpassingen. “Ik wil ook oproepen het vooral samen te doen. De bouwfysicus en de constructeur zijn het bij betonbouw snel met elkaar eens. De massa en de manier van bouwen zijn voor zowel de akoestiek als de constructie afdoende voor een goed resultaat. In houtbouw daarentegen wil je bouwfysisch het liefst alle delen ontkoppelen terwijl de constructie om samenhang vraagt. Ga dus vroegtijdig aan de slag met het tekenen van de details en doe dat vooral ook in samenspraak. Je hoeft de detaillering niet tot de laatste schroef uit te denken, maar wel tot de op-een-na-laatste schroef. Wanneer je een antwoord hebt op de vraag welke kracht er in de houten constructie zit en hoe je deze in de details kunt overbrengen, wordt realisatie even gemakkelijk als bij andere bouwmethoden. En dat is wat we willen, want duurzame groei en bouw zijn de toekomst. Een ander groot voordeel van vroegtijdig details uitwerken, is om ook een beter beeld van de kosten te krijgen. De manier waarop in een detail de constructie, akoestiek en brandeisen zijn opgelost, is bepalend voor de prijs. ”