Ieke Benschop (NMU): "Er zijn geen verliezers"
Initiatiefnemer van 'Handboek Bouwen voor de Toekomst'
Het Handboek Bouwen voor de Toekomst -opgesteld door de provinciale Natuur en Milieufederaties- is een uitgebreide gids die zich focust op duurzaam en toekomstbestendig bouwen. Dit document biedt praktische voorbeelden en strategieën op het gebied van energiepositief bouwen, circulair materiaalgebruik, duurzame mobiliteit en natuurinclusief, klimaatadaptief en gezond bouwen. In dit handboek refereren de auteurs aan het Convenant Toekomstbestendig Bouwen. Dit convenant is een initiatief voortgekomen uit de wens (van marktpartijen) dat gemeenten dezelfde normen hanteren voor duurzame nieuwbouw. Het handboek is bedoeld als inspiratie en leidraad voor beleidsmakers. Het handboek laat zien wat er allemaal al kan en welke voordelen er zijn als nu ingezet wordt op toekomstbestendig bouwen. Tevens geldt het handboek als uitnodiging om aan te sluiten bij de steeds groter wordende groep ondertekenaars van het Convenant. Uiteraard is het handboek ook interessant voor professionals in de bouwsector en andere betrokkenen die streven naar een duurzame toekomst. We spreken Ieke Benschop, projectleider leefomgeving Natuur en Milieufederatie Utrecht (NMU) en een van die initiatiefnemers van het handboek.
“Wij hebben vanuit onze rol als een van de initiatiefnemers van de Alliantie Cirkelregio Utrecht actief meegeschreven aan het Handboek Bouwen voor de Toekomst. Al vóór de coronacrisis startten we onze lobby voor afspraken over circulair bouwen, onder meer ingegeven door de duidelijke roep vanuit de bouwsector waaruit blijkt dat er zeker interesse is om in biobased bouwen te investeren, maar er dan wel sprake moet zijn van een gelijk speelveld bij gemeenten. Dit leidde tot het idee om een convenant te maken. Als NMU hebben wij hieraan bijgedragen door input op te halen over wat er al mogelijk was en door bijeenkomsten te organiseren voor kennisdeling over onderwerpen zoals mobiliteit en energiepositief en natuurinclusief bouwen. Onze betrokkenheid bij het Convenant Toekomstbestendig Bouwen was groot. Mijn collega’s en ik hebben daarvoor veel experts gesproken Gaandeweg ontstond het idee om deze inzichten te bundelen in een handboek. Eerst ontwikkelden we vanuit de NMU een versie voor onze provincie, waarna onze collega-Natuur en Milieufederaties in het land interesse toonden. Dit leidde uiteindelijk tot een herschreven en bredere, landelijke editie.”
Biobased, waarom niet?
“Gaan voor biobased, is gaan voor goud. Er zijn namelijk geen verliezers: door de nieuwbouwopgave op een duurzame manier aan te pakken, kunnen we in hoog tempo betaalbare woningen realiseren én tegelijkertijd huidige en toekomstige uitdagingen oplossen of zelfs voorkomen. Dit vraagt om innovatie en industrialisatie binnen de bouwsector -en die is er al volop!-, maar ook de landbouwsector kan hiervan profiteren door zich te richten op de teelt van vezelgewassen voor biobased bouwmaterialen. . Denk aan vlas, vezelhennep, tarwe(stro), miscanthus (olifantsgras), zonnekroon, sorghum en lisdodde. Zelfs reststromen uit de landbouw, zoals stengels van de paprikaplant, bieden potentie als duurzaam bouwmateriaal.”
Het mes snijdt aan veel kanten. Dat toont ook onderstaande tabel uit het handboek aan.
Bron: Handboek Bouwen voor de Toekomst
Ook voor bestaande bouw
Benschop benadrukt dat biobased bouwmaterialen ook de oplossing voor de verduurzamingsopgave in de bestaande bouw zijn: “In Nederland moeten de slechtst geïsoleerde woningen vóór 2027 geïsoleerd zijn. Ook in Utrecht wordt hard aan deze opgave gewerkt. Op 31 mei 2024 lanceerden we samen met Alliantie Cirkelregio Utrecht, Building Balance, Cirkelstad en de provincie Utrecht de Utrechtse Aanpak Biobased Isoleren. Wij bundelen onze krachten om biobased isoleren een impuls te geven. Met concrete acties en praktische ondersteuning bevorderen we het gebruik van duurzame isolatiematerialen in de provincie. Meer dan twintig marktpartijen hebben zich al uitgesproken voor steun en staan klaar om deze grote opgave biobased uit te gaan voeren.”
Kansen voor politieke partijen
“Nu minister Keijzer aangeeft op het gebied van duurzaamheid pas op de plaats te willen maken, hopen wij op partijen die wél voor goud willen gaan. Volgend jaar zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dé kans voor politieke partijen om duurzame keuzes te verankeren in hun verkiezingsprogramma’s en uiteindelijk coalitieakkoorden. Daarom roep ik partijen graag op hun rol te pakken en het Handboek Bouwen voor de Toekomst mee te nemen in beleid. Bouwers willen vooruit, maar ze hebben een gelijk speelveld nodig. Leg de lat hoog, dan springen zij eroverheen – want ze kunnen het!”
Relevante links
Nieuwbouw:
Bestaande bouw: